Houtens Kamerkoor Rondo vierde in 2017 zijn derde lustrum met het uitvoeren van de Carmina Burana van Orff. Dat deed het koor echter niet alleen. Samen met het Nieuwegeins Kamerkoor, het Nieuwegeins Amateur Symfonieorkest, het Utrechts Kinderkoor en drie solisten stond er een aantal concerten gepland op bijzondere locaties in Utrecht, Houten en Nieuwegein op 23, 24 en 25 juni. Het geheel stond onder leiding van dirigent Hans de Munnik.
O Fortuna
Al sinds de eerste opvoering in 1937 spreekt dit werk een breed publiek aan, zowel jong als oud. De melodie aan het begin van ‘Star Wars’, O Fortuna’, klinkt iedereen bekend in de oren. Orff selecteerde een aantal lyrische gedichten en schreef er zijn eigen muziek bij. De verhalen gaan over thema’s als het leven, de dood, het lot en vooral de liefde. Motto van het stuk is: het leven is als een rad van fortuin. Soms heb je geluk, soms zit je in de put. Geniet daarom van de geluksmomenten, ze duren vaak maar even.
Belevenis
De Carmina Burana verveelt geen minuut, er is altijd wel iets te horen of te zien en te beleven. Om het werk volledig tot zijn recht te laten komen, werd het orkest uitgebreid met extra koperblazers, slagwerk en vleugel. Speciale instrumenten, zoals klokkenspel, castagnetten en buisklokken, ondersteunden de koren en solisten. Als solisten traden op Gonnie van Heugten (sopraan), Jeroen de Vaal (tenor) en Joep van Geffen (bariton).
De locaties waar de concerten werden gegeven waren
Janskerk in Utrecht, vmbo Houtens in Houten en Stadshuis in Nieuwegein
Recensie Carmina Burana
door: Kees Adolfsen, muziekrecensent
Carmina Burana:
prachtige bundeling van regionale kracht
Laat twee kamerkoren, een kinderkoor en een symfonieorkest uit Houten, Utrecht en Nieuwegein samen muziek maken. Doe er drie professionele solisten en zeven slagwerkers (deels studenten) bij. Resultaat: drie prachtige uitvoeringen van Carl Orffs spectaculaire Carmina Burana.
Zo’n 130 uitvoerenden stonden zondag 25 juni op het podium in de hal van het Stadshuis in Nieuwegein. Hier werd voor het eerst zo grootschalig gemusiceerd. En vast niet voor het laatst, want de royale en lichte hal heeft een uitstekende akoestiek, zonder ‘badkamerbijgeluiden’. De musici hadden de avonden ervoor al in Utrecht en Houten gespeeld: ze bleken goed ingespeeld samen. Dat was zeker mede te danken aan dirigent Hans de Munnik, die met precisie en resolute gebaren de Carmina Burana uitstekend op koers hield.
En dat is niet niks. Want de muziek is toegankelijk, maar zeer rijk geschakeerd. Spetterende orkestklanken worden afgewisseld met bijna gregoriaans-ijle melodieën, en daartussen zit het boordevol lastige tempowisselingen en listige maatsoortwisselingen. Zowel het orkest als de drie koren hadden die materie uitstekend onder de knie. De tenoren en bassen bijvoorbeeld hebben heel wat snelle passages met veel tekst en brachten die helder en krachtig. Dat het Utrechts Kinderkoor vanaf een bovengalerij heel zuiver en lyrisch bijdroeg, zegt alles over de kwaliteit van Zangschool Utrecht waar het koor deel van uitmaakt.
Geneugten en ondeugden
De Carmina Burana is een verzameling middeleeuwse liederen die in 1803 werden ontdekt in de bibliotheek van een Beiers klooster. Uit de honderden liederen in het Latijn, Middelhoogduits en Oud-Provençaals koos Orff er 24. Omgeven door twee keer de lofzang op Vrouwe Fortuna, gaan de liederen vooral over de geneugten van de liefde, de jeugd en de ondeugden waar jonge lieden zich nogal eens aan overgeven. Inhoudelijk was dit allemaal uitstekend te volgen, omdat in het programmaboekje de vertaling was opgenomen die Willem Wilmink van de liederen maakte (met speciale toestemming van Wilminks weduwe). Allemaal heerlijke, bijna alledaagse en toch poëtische teksten, die bovendien op Orffs muziek te zingen zijn – Wilminks versie ging in 1996 in première. Lees het volgende coupletje, en u begrijpt waarom u de hele tekst maar eens moet opzoeken:
‘Wondermooi is jouw gezicht,
jij hebt ogen vol met licht,
haar zoals Ruud Gullit heeft
en een lijf waar alles leeft.’
De drie vocale solisten moeten voor hun bijdragen naar de toppen van hun register. Tenor Jeroen de Vaal (de avond ervóór nog in de Stopera te horen) had er geen enkel probleem mee en waggelde als een wanhopige zwaan die langzaam aan het spit in een heerlijk gebraad verandert. Sopraan Gonnie van Heugten zong het ‘Stetit puella’ (‘Daar staat een meisje’) helder en elegant en nam de kinderen van het koor mooi op sleeptouw. Bariton Joep van Geffen beschikt precies over het stevige stemgeluid dat je voor zijn stoere liederen nodig hebt. Daarnaast bevat de Carmina spectaculaire delen, waarin koor, koper en percussie de dynamiek spetterend opvoeren.
Fijn dat zowel in Houten als Nieuwegein de burgemeesters deze regionale bundeling van lokale krachten meebeleefden. Dat het maar mag bijdragen aan de steun die deze amateurgezelschappen verdienen.
